• MANGANEZ

    Mangan veya Manganez atom numarası 25 olan element. Simgesi Mn dir. 1774 yılında keşfedilmiştir. Periyodik tablonun 7-B grubunda yer alır. Grimsi metal renklidir. Çeliğin dayanımını geliştiren bir alaşım elementidir. Bu özelliği içinde bulunan karbon miktarına bağlıdır. Yüksek karbonlu çeliklerde manganın etkisi sertlik ve dayanımı artırmaktadır. Elementler için kullanılan periyodik yapı A B olarak adlandırılmıştır. Genellikle doğada demir elementi ve daha birçok elementle bağlı biçimde bulunmaktadır. Genellikle metal endüstrisinde alaşımlarda kullanılır özellikle paslanmaz çelik yapımında alaşımda gerekli bir hammaddedir. Yunanistan'ın magnezya bölgesinden adını almıştır. Manganez dioksit bileşiğinden 1774 yılında karbonun indirgenmesi neticesinde ilk olarak elde edilmiştir. Çelikteki aşınma ve paslanmanın önlenmesinde kullanılmaktadır. Endüstride oksitlenme aşamasına göre birçok farklı renk alabilen element renklendirici olarak da kullanılmaktadır. Çinko karbon ve alkalinli pillerin üretiminde kullanılan önemli bir elementtir. Manganez iyonları çok çeşitli enzimlerde ve fotosentetik bitkilerde yer alabilmektedir. Yüksek seviyelerde manganez memelilerde zehirlenme etkisi yapar.

    Manganez (Mn) periyodik cetvelin VII B grubunda yer alan grimsi metal element. Doğada pirolüzit (MnO2) ve manganit [MnO(OH)] mineralleri biçiminde bulunur. Elementel manganez, mangan (4) oksidin (MnO2) sıcakta indirgenmesiyle ya da elektroliz yoluyla elde edilir. Genellikle demirle karıştırılarak ferromanganez elde edilmesinde kullanılır. Bu da çeliğe sertlik vermeye yarar (mangan çelikleri). Taş kırma makinelerinin çeneleri bu tür çeliklerden yapılır. Bakırla da sert ve korozyona dayanıklı alaşımlar verir. Yaşam için zorunlu bir elementtir. Bu nedenle gübrelere az miktarda manganez sülfat (MnSO4) konur. Bazı enzimlerin görevlerini yerine getirebilmeleri için manganeze gerek vardır. Radyoaktif izotopu Mn-54 (yarılanma süresi 310 gün), biyokimya araştırmalarında kullanılır. MnO2, pillerde kutuplanmayı önlemeye yarar.

    Kuru pillerde depolarizatör olarak ve cam üzerinde demir kirliliği nedeniyle oluşan yeşil rengi yok etmede kullanılır. Ametist taşının rengini veren de manganezdir. Çelik ve pil üretiminde, demiryolu makaslarının ve kasaların yapımında, ayrıca seramik sanayiinde kullanılır. Güçlü bir oksitleyici olan permanganat (MnO4), eczacılık çalışmalarında nicel analizlerde kullanılır. Canlılar için önemli bir eser element olan manganez, özellikle hayvanlarda B1 vitamini kullanımında rol oynar.